Ammodo KNAW Award voor bijzonder hoogleraar logica Barteld Kooi

Op voordracht van een adviescommissie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en Stichting Ammodo in 2015 is de Ammodo KNAW Award 2015 voor Humanities (en een bedrag van 300 duizend euro te besteden aan fundamenteel onderzoek) toegekend aan Barteld Kooi, bijzonder hoogleraar logica aan de Rijksuniverrsiteit Groningen. De officiële uitreiking zal plaatsvinden op 11 maart 2015.

De Ammodo KNAW Award, die dit jaar voor het eerst wordt toegekend, is ingesteld om ongebonden, fundamenteel wetenschappelijk onderzoek in Nederland over de volle breedte te stimuleren. De Award zal elke twee jaar worden uitgereikt aan acht internationaal erkende onderzoekers op vier terreinen: Biomedical Sciences, Humanities, Natural Sciences en Social Sciences. De acht winnaars van 2015 werden geselecteerd uit 114 nominaties.

Van abstracte filosofie tot wetenschapsquiz

Het onderzoek van Barteld Kooi combineert de schijnbare ondoordringbaarheid van abstracte informatiekunde met de alledaagsheid van kaartspelletjes en denkpuzzels. Zijn werk vindt zijn basis in de ‘dynamische epistemische logica’: een school van filosofisch onderzoek die op zoek is naar fundamentele logische wetten rond kennis en informatie en het delen of het overbrengen daarvan. Het vakgebied analyseert informatieprocessen en herleidt ze tot universele modellen die in abstracte, wiskundige formules kunnen worden gegoten. Allerlei ingewikkelde kennisproblemen kunnen zo volgens gemeenschappelijke, fundamentele wetten worden benaderd. Inzichten uit het vakgebied vinden toepassingen op allerlei wetenschapsterreinen, zoals informatiekunde, economie, robotica, kunstmatige intelligentie, netwerkbeveiliging, cryptografie, taalkunde en onderzoek naar allerlei vormen van interacties tussen mensen en menselijke groepen.

Autoriteit binnen vakgebied

Kooi heeft zich ontwikkeld tot een autoriteit op het gebied. Samen met twee collega’s schreef hij een internationaal standaardwerk over dynamische epistemische logica, dat breed wordt gebruikt en geciteerd. Hij voegde bovendien een belangrijk element aan de bestaande theorie toe: kansberekening. Daarbij maakt hij op originele manier gebruik van onder meer elementen uit de speltheorie.

Zijn er bijvoorbeeld logische strategieën om in kaart- of denkspelletjes te streven naar de best mogelijke uitkomst? Welke kennis moet een groep mensen delen om gezamenlijk of individueel tot een optimaal resultaat te komen? Hoe beïnvloedt het al of niet delen van kennis de balans tussen persoonlijk en groepsbelang? Hoe veranderen kansen als informatie al of niet wordt gedeeld?

Diep inzicht en breed overzicht

Ook de logica van paradoxen vormt een belangrijk thema in zijn werk. Kooi toont met zijn onderzoek aan te beschikken over diep inzicht in en breed overzicht over het veld. Gewapend met die kennis onderzoekt hij op dit moment of uiteenlopende logische systemen in zijn vakgebied echt verschillend zijn of dat het in feite zijtakken betreft van dezelfde stam, vooral verschillend in de manier waarop ze wiskundig worden beschreven.

Bijzonder is hoe Kooi zijn uiterst abstracte werk combineert met een liefde voor onderwijs en interactie met de samenleving. Al drie keer organiseerde hij de ‘Groningse Nacht van de Filosofie’, met verschillende eigen voordrachten, en voor de Nationale Wetenschapsquiz bedacht hij speelse vragen.

Curriculum Vitae

Prof.dr. Barteld Kooi (1976) is vicedeaan en bijzonder hoogleraar logica aan de Faculteit Wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Groningen. Kooi studeerde wijsbegeerte in Groningen en promoveerde aan het Institute of Mathematics and Computing Science. Hij had diverse posities aan de Faculteit Wijsbegeerte voordat hij in 2011 vanwege de Stichting Groninger Universiteitsfonds tot bijzonder hoogleraar werd benoemd. Eerder kreeg hij onder meer een NWO Veni- en een NWO Vidi-beurs.

Video: Drogredenen doorgronden